Maaltijdbezorgdienst Deliveroo heeft samen met vakbond FNV een sociaal plan opgesteld voor de maaltijdbezorgers die na november geen werk meer hebben bij het bedrijf. Volgens dat plan krijgen de ruim 9000 zelfstandige maaltijdbezorgers die door Deliveroo Riders worden genoemd, een compensatie voor het vertrek van het bedrijf uit Nederland eind november 2022. Heeft het sociaal plan invloed op de zzp-constructie die Deliveroo hanteert voor zijn bezorgers? En kan dit gevolgen hebben voor álle zzp’ers in de horeca?
Deliveroo bakkeleit al tijdenlang over de rechten van zijn medewerkers. Bezorgers werken sinds 2018 via een zzp-constructie. FNV vecht deze constructie al sinds het begin aan en kreeg in 2019 gelijk van de rechter dat de bezorgers een dienstverband en betaling volgens de cao Beroepsgoederenvervoer verdienen. Tot op heden zijn de bezorgers niet in dienst van Deliveroo, wat het behoorlijk uniek maakt dat er wél een sociaal plan is. Eigenlijk geven ze hier indirect mee toe dat bezorgers geen zelfstandigen zijn, aldus FNV. En wellicht leidt dit in de toekomst tot meer rechten voor de medewerkers van Deliveroo, ondanks het geplande vertrek eind november.
Wat staat er in het sociaal plan van Deliveroo?
De compensatieregeling is bedoeld voor een grote groep bezorgers die tussen 10 augustus 2021 en 10 augustus 2022 Rider waren bij Deliveroo. Omdat het bedrijf uit Nederland vertrekt, is er voor hen een compensatie geregeld die uit twee delen bestaat: Riders krijgen 38 procent van het bedrag dat zij in die periode voor hun bezorgingen hebben verdiend (inkomen), en ze krijgen een bedrag dat is gebaseerd op hun inkomen én arbeidsverleden. Dat betekent dat ze op basis van de gemiddelde maandverdiensten eerst een vermeerdering van die 38 procent krijgen, vermenigvuldigd met het aantal arbeidsjaren voor Deliveroo, gedeeld door drie.
De afgesproken compensatie is vrijblijvend. Het staat de bezorgers vrij om de regeling af te wijzen.
Zzp-constructie Deliveroo
Eerder dit jaar deed het gerechtshof in Amsterdam een uitspraak over de zzp-constructie bij Deliveroo. Volgens de rechter hebben maaltijdbezorgers van het bedrijf recht op een arbeidscontract. De zzp-constructie zou niet deugen. Zo geeft het intekenen op diensten enige vorm van vrijheid, maar is dat geen reden om de bezorgers geen arbeidsovereenkomst te geven. Ook zou Deliveroo de hoogte van het loon te eenzijdig bepalen. Meer dan 60 procent van de bezorgers kan met een uurloon van 11 tot 13 euro geen voorzieningen treffen voor ziekte of werkloosheid, iets wat zzp’ers zelf moeten regelen. En doordat Deliveroo zijn bezorgers kan monitoren en controleren of ze gemiddeld 30 minuten doen over het afleveren van een bestelling, zijn ze beperkt vrij in het uitvoeren van hun werkzaamheden. Deze punten bij elkaar opgeteld, maken dat het om schijnzelfstandigheid gaat.
Advocaat-generaal Ruth de Bock adviseerde de Hoge Raad – het hoogste rechterlijke college van Nederland – in juni dat de bezorgers van Deliveroo niet als zzp’ers gezien moeten worden maar dat het gewone werknemers met een arbeidscontract zijn. De bezorgers hebben recht op een vast uurloon, toeslagen, vakantiegeld en doorbetaling van loon bij ziekte en vrije dagen.
Op 23 december 2022 doet de Hoge Raad hier een uitspraak over. En gezien het sociaal plan dat er nu ligt, lijkt het waarschijnlijk dat de zzp-constructie – al dan niet met terugwerkende kracht – teruggedraaid dient te worden.
ZZP-en in de Horeca
Wat en wanneer dit voor invloed heeft op de horecasector is nog onduidelijjk. Wel is bekend dat er veel in ZZP constructie gewerkt wordt als koks, barista’s en zelfs in de bediening. Er gaan geluiden op in de markt dat ook deze manier van werken op de schop gaat. We houden dit nauwlettend in de gaten.